Wiosna 1945 roku na Białostocczyźnie, to początek wzmożonej walki pomiędzy polskim podziemiem niepodległościowym a komunistycznym aparatem represji. Na terenie województwa białostockiego doszło wówczas do serii bojów stoczonych przez oddziały partyzanckie z reżimowymi grupami operacyjnymi. Jeden z nich miał miejsce 30 kwietnia 1945 roku w rejonie wsi Dąbrowa-Moczydły (gmina Szepietowo, powiat Wysokie Mazowieckie) gdzie wspólnie stanęli […]
Read More
16 lutego 1946 r. 3. Wileńska Brygada Narodowego Zjednoczenia Wojskowego stoczyła, we wsi Gajrowskie, heroiczny bój z reżimowymi oddziałami. Sowieci i ich polscy kolaboranci, przeciwko liczącemu niespełna 150 partyzantów oddziałowi, zaangażowali siły, które należy szacować na ok. 1200 ludzi. Mimo druzgocącej przewagi stronie komunistycznej nie udało się rozbić brygady. Zachowując pełną sprawność bojową zdołała oderwać […]
Read More
12 sierpnia 1954 r. w pobliżu wsi Zaskrodzie (pow. kolneński) w walce z funkcjonariuszami komunistycznego aparatu represji poległ plutonowy Marian Borys ps. „Czarny”. Tym samym zamknięto księgę życia, nie tylko jednego z najdzielniejszych epigonów Narodowego Zjednoczenia Wojskowego, ale i utalentowanego poety, który pozostawił po sobie spuściznę niewielką, momentami nieporadną, ale niewątpliwie poruszającą, bo oddającą stan […]
Read More
Pomimo wysokiego stanowiska, jakie sprawował w szeregach konspiracji niepodległościowej obozu narodowego, Wacław Nestorowicz dotąd pozostaje postacią praktycznie nieznaną. Stopień, imię i nazwisko, pseudonim oraz spełniona funkcja – tyle wiedzą prawie wszyscy, jednak w historiografii brakuje wielu istotnych informacji z jego życiorysu. W literaturze przedmiotu co prawda można odnaleźć skromną notkę biograficzną oraz niewyraźną fotografię, natomiast […]
Read More
Latem 1944 roku, w przeddzień wkroczenia Armii Czerwonej, na terenie Białostocczyzny działały struktury podziemia niepodległościowego obozu narodowego w postaci Okręgu NSZ Białystok (kryptonim „XIII”) oraz Okręgu NOW Białystok (kryptonim „Cyryl”). Z inicjatywy Okręgowego Delegata Rządu (konspiracyjnego wojewody w strukturach Polskiego Państwa Podziemnego) – Józefa Przybyszewskiego „Grzymały”, przedwojennego działacza Stronnictwa Narodowego i Obozu Wielkiej Polski, doszło […]
Read More
5 lutego rozpoczęła się, przygotowywana od początku roku 1946, wielka operacja wojsk komunistycznych, mających na celu pacyfikację podziemia niepodległościowego na terenie trzech najbardziej „zagrożonych” oporem województw – białostockiego, lubelskiego i warszawskiego. Do pomocy operującym już w Białostockiem dwóm batalionom Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego i dwóm batalionom 18. Dywizji Piechoty przysłano dodatkowo batalion KBW z woj. mazurskiego […]
Read More
Czasami jedno wydarzenie pociąga za sobą lawinę. Jedno wypowiedziane nazwisko prowadzi do dramatów wielu osób. Jedno zdjęcie podarowane na pamiątkę staje się wyrokiem dla uwiecznionych na nim osób. Jedno zdanie w czasie przesłuchania pociąga za sobą śmierć. Jedno przesłuchanie w Powiatowym Urzędzie Bezpieczeństwa Publicznego w Łomży w 1945 r. pociągnęło za sobą bitwę, w której […]
Read More
Partyzancka bitwa stoczona pod Śliwowem 30 kwietnia 1946 roku przez oddziały podziemia niepodległościowego z siłami komunistycznymi, prawdopodobnie była jednym z największych starć tego rodzaju na Białostocczyźnie po 1944 roku. O fakcie tym świadczy nie tylko liczba żołnierzy i funkcjonariuszy użytych do walki i osaczenia 3. Wileńskiej Brygady Narodowego Zjednoczenia Wojskowego oraz 6. Wileńskiej Brygady Armii […]
Read More
Stanisław Franciszek Grabowski urodził się 9 marca 1921 roku we wsi Grabowo Stare (pow. Łomża), w zubożałej rodzinie drobnoszlacheckiej. Był synem Jana i Stefanii z Wądołowskich. Miał 3 braci: Wawrzyńca, Tadeusza, Józefa oraz 4 siostry: Annę, Stanisławę, Czesławę i Mariannę, których losy również wplotły się w tragiczne wojenne i powojenne dzieje Polski. (…) Od lata […]
Read More
Żołnierze Wyklęci Ziemi Łomżyńskiej. Narodowe Zjednoczenie Wojskowe 1945-1948 to tytuł wystawy, którą prezentujemy Państwu z okazji Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych. Słowa są tu zbędne – niech przemawiają obrazy.
Read More